Qara déngiz iqtisadiy hemkarliq teshkilati diplomatiye ministirliri yighini
25 Nisan 2009 Cumartesi
<< Ana Sayfa - Bash Bet - Main Page>>
Türkiye awazi radi'osi: qara déngiz iqtisadiy hemkarliq teshkilati diplomatiye ministirliri yighini, 16 – april küni ermenistanning paytexti eriwanda chaqirildi. Bu qétimqi yighin'gha türkiyige wekaliten eliy babajan qatnashti. Yighinning asasliq témisi, qara déngiz iqtisadiy hemkarliq teshkilati bilen kelgüsige munasiwetlik mesililerdinmu köre, türkiye – ermenistan chégrisining échilip – échilmaydighanliqi mesilisi idi.
Qara déngiz iqtisadiy hemkarliq teshkilati diplomatiye ministirliri kéngishining 20 - nöwetlik yighini, 16 – april küni ermenistanning paytexti eriwanda ötküzüldi. Yighinning axirida ermenistan, qara déngiz iqtisadiy hemkarliq teshkilatining nöwetchi re'islikini ezerbeyjan'gha ötküzüp berdi. Ezerbeyjanning nöwetchi re'isliki 1 – may resmi bashlinip, 31 – öktebir axirlishidu. Yighinda bash elchi Leonidas Chrystanophulos, qaytidin qara déngiz iqtisadiy hemkarliq teshkilatining bash katipliqigha teyinlendi. Türk bash elchi sumru noyan bolsa qara déngiz iqtisadiy hemkarliq teshkilatining mu'awin bash katipliqigha teyinlendi, shuning bilen u, bash katipliq wezipisige teyinlen'gen tunji ayal bolup qaldi. Noyan, qara déngiz iqtisadiy hemkarliq teshkilatining maliye ishlirigha mes'ul bolidu.
Qara déngiz iqtisadiy hemkarliq teshkilati ministirlar kéngishi, tunis jumhuriyitining we qara déngiz muhitining bulghinip kétishining aldini élish komitéti küzetküchilik ornini yéngilidi. Kéngesh, hashimi i'ordaniye padishahliqi, iran islam jumhuriyiti we tuna komitétining diyalog shérikliki salahiyiti üchün qilghan iltimaslirigha qarap chiqip, mezkur döletler bilen mezkur jem'iyetke yuqirida tilgha élin'ghan salahiyetni bérishke qarar qildi.
Yighin, nöwetchi re'is süpiti bilen ermenistan diplomatiye ministiri édward nalbandyanning sahipxanliqida chaqirildi we yighin'gha eza döletlerning diplomatiye ministirliri yaki mu'awin diplomatiye ministirliri öz döletlirige wekaliten ishtirak qildi. Yighinda qara déngiz iqtisadiy hemkarliq teshkilatigha qarashliq organlarning mes'ulliri, küzetküchi döletler bilen teshkilatlar hemde diyalog shériklikining wekilliri we bir qisim organlarning wekilliri méhman süpitide qatnashti.
Qara déngiz iqtisadiy hemkarliq teshkilati ministirlar yighini axirlashqandin kéyin, xitabname élan qilindi. Xitabnamide, qara déngiz iqtisadiy hemkarliq teshkilati diplomatiye ministirlirining, yer shariy xaraktérlik iqtisadiy krizisning tesiri, hemde bu krizisning qara déngiz rayonigha körsitiwatqan selbiy tesirini azaytish tedbirliri heqqide muzakire élip barghanliqi bildürüldi. Bundin bashqa yene, qara déngiz iqtisadiy hemkarliq teshkilatining tesir da'irisini téximu kücheytish üchün tashlinidighan qedemler heqqidimu muzakire élip bérilighanliqi qeyt qilindi.
Qara déngiz iqtisadiy hemkarliq teshkilati aliy derijilikler yighinining küntertipide bolushigha qarimay, türkiye – ermenistan chégrisi mesilisi eng köp talash – tartish qilindi. Diplomatiye ministiri eliy babajanning türkiye – ermenistan munasiwetliri toghriliq uchrishishliri qara déngiz iqtisadiy hemkarliq teshkilati yighinidin kéyin ishqa ashti. Ermenistan jumhur re'isi serj sarkisyan, yighindin kéyin, qara déngiz iqtisadiy hemkarliq teshkilati yighinigha ishtirak qilghan hey'etlerning bashliqlirini qobul qildi. Qobuldin kéyin, türkiye diplomatiye ministiri babajan, rusiye diplomatiye ministiri sérgéy lawrow we ermenistan diplomatiye ministiri nalbandyan bilen birge serkisyanmu ishtirak qilghan 4 terep uchrishish élip bérildi. Babajan bu uchrishishtin burun lawrow bilen uchriship, uningdin, mesililerning hel qilinishida ijabiy rol oynishi üchün moskowaning ermeistan'gha bésim ishlitishni telep qildi.
Babajan uchrishish toghriliq pikir bayan qilip, téxiche kélishim hasil qilish basquchigha kélinmigen bolsimu, biraq türkiye bilen ermenistan otturisidiki murakire basquchining ijabiy halda tereqqiy qiliwatqanliqini eskertti, hemde türkiyining, mesililerning eng qisqa muddet ichide hel qilinishini tolimu arzu qilidighanliqini tekitlidi. Babajanning, türkiyining bu jeryanda ezerbeyjanning könglini yérim qilghudek birer qedem tashlash niyitining yoqluqini bayan qilishi bolsa, yéqinqi künlerde yirikleshken türkiye – ezerbeyjan munasiwetlirining yaxshilinishi jehettin nahayiti zor ehmiyetke ige. Babajanning bu pozitsiyisidin shundaq yekün chiqirishqa boliduki, ezerbeyjan – ermenistan otturisida taghliq qarabagh qatarliq nurghunlighan mesililer hel qilinmay turup, türkiyining öz aldigha qedem tashlishi mumkin emes.
http://www.trtuyghur.com/international/newsDetail.aspx?HaberKodu=c018dcde-257d-460f-8d12-20fe5dbec7fa